تئاتر فراشبند

پست مدرنیسم از خرابه های دوره مدرنیسم در دهه ۷۰.م. در قرن بیستم، سر بیرون می آورد و نظام ها و ساختارهای دوره مدرنیسم را در هم می شکند. پست مدرنیسم بر خلاف مدرنیسم که خود را در قالب ها و تعاریف محدود می کرد از هر نوع مرزبندی و تعریف گریزان است. بنابراین مرز بین زشت و زیبا را از میان برمی دارد و به ستیز با نخبه گرایی برمی خیزد. دراین دوره ساختار شکنی وارد همه حیطه های هنری از جمله تئاتر می شود و تحولاتی شگرف و عمیق در این عرصه ایجاد می کند.

تئاتر پست مدرن متاثر از اندیشه ها و نظریات آنتونن آرتو و دو سبک فوتوریسم و دادائیسم می باشد. در این دوره کلام و متن محوری که توسط آنتونن آرتو نکوهش شده بود، جایگاه سابق خود را از دست می دهد. در حقیقت زبان از کارکرد اصلی خود که پیام رسانی است، دور می شود و بیشتر برای فضاسازی مورد استفاده قرار می گیرد. در این دوره عناصری چون نور، صدا، رنگ، طراحی صحنه، لباس و موسیقی برجسته و دارای اهمیت ویژ ه ای می شوند. تماشاگران منفعل دوره مدرنیسم در این دوره دارای نقشی فعال و موثر در پیشبرد اجرا هستند. طرح داستانی در دوره پست مدرن کمرنگ می شود. کاراکتر و شخصیت پردازی نیز نفی می گردد. پرفورمنس و تئاتر محیطی از زیر مجموعه های تئاتر پست مدرن هستند. در پرفورمنس تاکید اصلی بر بدن اجرا گر است و تئاتر محیطی رویکردی آیینی به تئاتر دارد و هر دو پیشتاز در امر ساختار شکنی وکسب تجربه های نو و خلاق می باشند.

دنیای پست مدرن بسیار گسترده و نامحدود است و ترکیبی است از جریان های متفاوت هنری، فرهنگی، فلسفی و.... به دلیل همین گستردگی هنوز تعریفی جامع از آن به دست نیامده است.

پست مدرنیسم اساساً از تعریف گریزان است و خواهان شالوده شکنی و سلیقه گرایی است. به خاطر همین ویژگی، در تئاتر نیز بسیار متنوع و گهگاه متناقض جلوه کرده است. در حقیقت، هر گروهی که در وادی پست مدرن، دست به اجرا می زند؛ اجرایی کاملاً منحصر به فرد و با ویژگی های خاص ارائه می دهد که ممکن است با اجرای گروه های نمایشی پست مدرن دیگر، کاملاً متفاوت باشد و این موضوع، تأکیدی است بر کثرت گرایی در دنیای تئاتر امروزی.

پست مدرنیسم، هنوز در مرحله آزمون و خطا قرار دارد و هنوز در حال تجربه کردن است. لذا، تعاریف و توضیحاتی که در ادامه در خصوص تئاتر پست مدرن می آید، جامع و کامل نخواهد بود و تنها براساس شواهدی است که از گروه های اجرایی در این شیوه به دست آمده است و هیچ کدام قطعی و ثابت شده نیستند. ویژگی های آن ها متنوع و گهگاه متضاد است.